حجت‌الاسلام والمسلمین سعیدی آریا در محفل معارفی دعای پرفیض توسل در مسجد مقدس جمکران با اشاره به آیه سوم سوره مبارکه «انسان» تأکید کرد: خداوند متعال راه هدایت را به‌روشنی به انسان نشان داده است، اما شاکر یا کافر بودن نسبت به این هدایت، انتخابی است که به اختیار انسان واگذار شده است.

وی با تلاوت آیه شریفه «إِنَّا هَدَیْنَاهُ السَّبِیلَ إِمَّا شَاکِرًا وَإِمَّا کَفُورًا» اظهار داشت: هدایت الهی ارائه شده، اما پذیرش یا پوشاندن آن بر عهده انسان است. انسان تنها مسیر را انتخاب می‌کند و نتیجه، قهراً تابع همان مسیر خواهد بود؛ همان‌گونه که نمی‌توان راه شمال را برگزید و انتظار رسیدن به جنوب را داشت.

هدایت و ضلالت؛ دو مسیر هم‌زمان پیش روی انسان

استاد حوزه علمیه با استناد به تفسیر المیزان علامه طباطبایی(ره)، «سبیل» را راهی روشن دانست که خداوند آن را معرفی کرده و افزود: در کنار هدایت، اضلال نیز وجود دارد؛ در کنار هادی، مضل هم هست. شیطان به‌عنوان «عدو مبین» و نفس اماره، هر دو فعال‌اند، اما هیچ‌یک انسان را مجبور نمی‌کنند؛ بلکه صرفاً پیشنهاد می‌دهند.

وی خاطرنشان کرد: خطر آنجاست که انسان حق و باطل را بشناسد، اما آگاهانه باطل را بر حق ترجیح دهد؛ همان‌گونه که امام سجاد(ع) در دعای هشتم صحیفه سجادیه از آن به ایثار الباطل علی الحق پناه می‌برند.

دشمنی با حق؛ نه از جهل، بلکه از حسادت و دنیاطلبی

حجت‌الاسلام والمسلمین سعیدی آریا با اشاره به وقایع تاریخی صدر اسلام تصریح کرد: بسیاری از دشمنان پیامبر اکرم(ص) و اهل‌بیت(ع)، حقیقت را به‌خوبی می‌شناختند، اما به‌دلیل حسادت، تعصب قبیله‌ای و منافع دنیوی، آن را کتمان کردند.

وی با اشاره به آیات قرآن درباره یهودیان عصر پیامبر(ص) گفت: قرآن تصریح می‌کند که آنان پیامبر را «چنان‌که فرزندان خود را می‌شناختند» می‌شناختند، اما حق را پوشاندند. این نشان می‌دهد که مشکل، فقدان معرفت نبود، بلکه عوامل اخلاقی و نفسانی مانع پذیرش حق شد.

هشدار قرآن درباره بی‌تأثیری هدایت در برخی دل‌ها

سخنران مسجد مقدس جمکران با اشاره به آیات ابتدایی سوره بقره گفت: گاهی کار به جایی می‌رسد که حتی انذار پیامبر(ص) نیز در برخی افراد اثر نمی‌گذارد؛ نه گفتن و نه نگفتن، تفاوتی در ایمان آنان ایجاد نمی‌کند. این مرحله، نتیجه انسداد کامل قلب در برابر حقیقت است.

نسخه اهل‌بیت(ع) برای مقابله با انحراف

وی با اشاره به دعای هشتم صحیفه سجادیه، آن را نسخه‌ای دقیق برای شناخت نقاط ضعف فردی و اجتماعی دانست و افزود: امام سجاد(ع) در این دعا، ریشه‌های انحراف را به‌روشنی معرفی می‌کنند؛ از جمله حرص، خشم، حسد، بی‌صبری، تعصبات کور و ضعف قناعت.

حجت‌الاسلام والمسلمین سعیدی آریا تصریح کرد: حرص، هم فرد و هم جامعه را به سقوط می‌کشاند؛ جامعه‌ای که قناعت در آن نباشد، حتی به قیمت اندک منافع مادی، دست به بزرگ‌ترین خیانت‌ها می‌زند؛ همان‌گونه که در تاریخ کوفه شاهد آن بودیم.

حسد؛ ریشه کفر و دشمنی با اولیای الهی

وی با نقل روایتی از امام صادق(ع) گفت : حسادت، ریشه کفر است. بسیاری از دشمنی‌ها با اهل‌بیت(ع)، برخاسته از همین صفت ویرانگر بوده است؛ چنان‌که حتی برخی از عالمان و قدرتمندان، به‌دلیل حسادت، در برابر حق ایستادند.

شاخص خیر و شر جوامع از منظر پیامبر(ص)

استاد حوزه علمیه با اشاره به روایتی از پیامبر اکرم(ص) گفت: اگر خداوند برای جامعه‌ای خیر بخواهد، فقهای آن جامعه را افزایش می‌دهد و جاهلان را کاهش می‌دهد؛ به‌گونه‌ای که فقیه وقتی سخن می‌گوید، یاوران فراوان دارد. اما اگر شر برای جامعه‌ای رقم بخورد، جاهلان تریبون‌دار می‌شوند و فقها تنها می‌مانند.

وی افزود: امروز هر فرد باید از خود بپرسد که در کدام جبهه ایستاده است؛ آیا یار فهم عمیق دینی است یا در صف تقویت جهل قرار دارد.

ضرورت یادگیری احکام، اخلاق و اعتقادات

سخنران مسجد مقدس جمکران با تأکید بر وجوب یادگیری مسائل مورد نیاز دینی گفت: در همه رساله‌های عملیه آمده است که یادگیری مسائلی که انسان غالباً به آن نیاز دارد، واجب است؛ اعم از احکام، اخلاق و اعتقادات.

وی هشدار داد : خطرناک‌تر از ندانستن، توهم دانستن است؛ چه‌بسا انسان عبادت کند، اما به‌دلیل جهل به احکام یا انحراف در باورها، عمل او باطل یا بی‌اثر باشد.

توحید در عمل؛ معیار ایمان واقعی

حجت‌الاسلام والمسلمین سعیدی آریا با اشاره به توحید عملی اظهار داشت: بسیاری خدا را در عبادات می‌پذیرند، اما در عرصه اقتصاد، سیاست و معیشت، به وعده‌های الهی اعتماد ندارند. این در حالی است که ایمان واقعی، پذیرش ربوبیت خدا در همه شئون زندگی است.

وی با استناد به آیات قرآن گفت: شیطان وعده فقر می‌دهد، اما خداوند وعده نصرت، رزق و برکت داده است. انتخاب میان این دو وعده، همان انتخاب مسیر است که نتیجه آن، سرنوشت فرد و جامعه را رقم می‌زند.

ولایت الهی یا ولایت طاغوت

حجت‌الاسلام والمسلمین سعیدی آریا در پایان خاطر نشان کرد: هیچ انسانی بدون ولی نیست؛ یا تحت ولایت خدا قرار می‌گیرد که او را از ظلمت به نور می‌برد، یا تحت ولایت طاغوت که مسیرش به تاریکی ختم می‌شود. به تعبیر امام خمینی(ره): عالم، محضر خداست؛ در محضر خدا معصیت نکنید.